Pensioen is bedoeld voor later. Maar als een pensioen relatief laag is, dan kan je pensioenuitvoerder er voor kiezen om het pensioen af te kopen. Dan krijg je de huidige waarde van je pensioen dus al eerder uitgekeerd en gaat het opgebouwde pensioen verloren.

Vanaf 2019 zijn de regels anders, naar mijn mening een positieve ontwikkeling.

Afkoop klein pensioen tot en met 2018

Tot nu toe kon een klein pensioen dus afgekocht worden. Een pensioen is klein als het gaat om minder dan € 474,11 bruto per jaar. Dat loopt echter zomaar op tot zo’n €10.000 afkoopwaarde.

Het is de keuze van de pensioenuitvoerder of het pensioen wordt afgekocht, maar het moment waarop dit kan is vrij beperkt:

• Alleen als de pensioenopbouw gestopt is door uitdiensttreding;
• De pensioenuitvoerder moet eerst 2 jaar wachten, zodat de werknemer de tijd heeft om gebruik te maken van het recht op waardeoverdracht;
• Zodra de 2 jaar verstreken zijn heeft de pensioenuitvoerder slechts 6 maanden de tijd om afkoop af te dwingen. Daarna is afkoop alleen mogelijk met medewerking van de deelnemer.

Juist de kwetsbare groep is hiervan de dupe

Vooral mensen met een relatief laag inkomen en/of korte dienstverbanden lopen het risico dat hun pensioen wordt afgekocht. En juist bij die groep werknemers kan ik me goed voorstellen dat de afkoopsom van het pensioen een welkom extraatje was.

Als je het mij vraagt, is het afkopen van pensioen alles behalve in het belang van de werknemer. Belastingtechnisch is het ongunstig en je vergroot het pensioengat er mee.
In combinatie met andere omstandigheden, zoals een aflossingsvrije hypotheek of een echtscheiding, kan dit zorgen voor armoede tijdens het pensioen.

Nieuwe regels in 2019

Pensioen moet blijven waarvoor het bedoeld is. Daarom worden kleine pensioenen vanaf 2019 in principe niet meer afgekocht.

Een klein pensioen mag wel automatisch worden overgedragen naar de pensioenuitvoerder van een volgende werkgever.

Bij uitzondering toch afkoop

Als je binnen 5 jaar na uitdiensttreding nog steeds geen nieuwe pensioenuitvoerder hebt, dan mag het pensioen alsnog worden afgekocht. Dit kan alleen als de deelnemer daarmee akkoord gaat.

Mini-pensioenen vervallen

Als een pensioen erg klein is, minder dan € 2,- bruto per jaar, dan ben je dat pensioen kwijt. Ook dit lijkt me een prima oplossing om de pensioenuitvoerders tegemoet te komen en ze niet op te zadelen met de kosten van administratie van pensioenen die praktisch geen waarde hebben.

Hierop heb ik veel boze reacties gezien en gehoord. Ik denk dat veel mensen niet begrijpen dat het hier gaat om pensioenaanspraken die hoogstens € 50 (bruto) waard zijn (maar meestal hoogstens een tientje) en dat de kosten die een pensioenuitvoerder maakt om dit pensioen te beheren al veel hoger zijn. Alleen al het uitkeren van die pensioenaanspraak is voor de pensioenuitvoerder waarschijnlijk duurder dan wat het mini-pensioen waard is.