Beleggingsverzekeringen met (veel) te hoge kosten worden sinds enkele jaren een woekerpolis genoemd. De afgelopen tijd zijn adviseurs en verzekeraars (onder druk van de politiek, toezichthouder en diverse stichtingen) druk bezig geweest om klanten met een woekerpolis te voorzien van gratis hersteladvies.
Heeft u toch nog steeds een beleggingsverzekering met te hoge kosten, lees dan verder. In dit artikel leest u wat er precies mis gaat in de woekerpolissen en hoe u hier iets aan kunt doen. Ook leest u meer over de spelregels van hersteladvies en de mogelijke valkuilen waar u in kunt lopen.
Wat gaat er mis bij een woekerpolis?
Het antwoord “dat de kosten te hoog zijn” ligt natuurlijk voor de hand. Dat is deels waar, maar een andere reden is de manier waarop die kosten verrekend worden.
De beleggingsverzekeringen die we nu woekerpolissen noemen, werden ontworpen in een periode waarin aandelen alleen maar in waarde stegen. De gedachte dat aandelen minder waard zouden worden en welk effect dit zou hebben op de waarde van zo’n beleggingsverzekering: dat kwam in de offerte en brochures niet naar voren.
Precies dat is waar de schoen (extra) wringt. De bemiddelaar / tussenpersoon die de verzekering regelde werd beloond door middel van een provisie. Dat was in die tijd overigens verplicht, het was wettelijk verboden om die provisie te verminderen of achterwege te laten, maar dat terzijde. De provisie bestond uit een afsluitprovisie en een doorlopende provisie. Niet bij alle verzekeringen was de provisie hetzelfde, maar om u een idee te geven: Een voorbeeld van een gangbare provisiebeloning was een afsluitprovisie van 4% van de premie die in de gehele looptijd betaald zou worden, de doorlopende provisie was eveneens 4% maar dan elk jaar over de werkelijk betaalde premie. Totaal 8% van de premie gaat in dat geval dus op aan provisies, maar dat is nog niet eens het grootste probleem.
De afsluitprovisie werd meteen na het afsluiten van de verzekering aan de tussenpersoon betaald, waarbij een verdienperiode van 5 jaar (en later 10 jaar) van kracht was. Werd een verzekering gestopt binnen de verdienperiode, dan moest de tussenpersoon de afsluitprovisie naar rato terugbetalen. De overige kosten en verzekeringspremies voor verzekeringen bij overlijden en arbeidsongeschiktheid (premievrijstelling bij arbeidsongeschiktheid wel meestal meeverzekerd, circa 8% van de premie ging hier aan op) zorgen ook voor forse onttrekkingen aan de beleggingswaarde.
Een voorbeeld
Stel: een verzekering wordt aangevraagd met een premie van 1.000 gulden per jaar, looptijd 30 jaar. De afsluitprovisie was dan 4% van 30.000 = 1.200 gulden. De verdienperiode is 5 jaar.
Elk jaar wordt er 4% doorlopende provisie betaald, nog eens 40 gulden per jaar dus. De eerste 5 jaar wordt er dus 5.000 gulden premie betaald. Hiervan wordt 1.400 gulden onttrokken om de provisies te betalen.
De overige kosten en verzekeringspremies zouden in dit voorbeeld minimaal 125 gulden geweest zijn, in 5 jaar dus 625 gulden.
Kortom: 5000 gulden betaald in 5 jaar, waarvan 2.025 gulden niet belegd kon worden.
Vervolgens presteerden beleggingen niet zoals gehoopt. In plaats van een mooie vloeide waardestijging, kende de aandelenkoersen een grimmig verloop met forse waardedalingen.
Laat nu net in een periode van gedaalde beleggingswaarde de hoge kosten onttrokken worden: dan betaal je dus meer aandelen om je kosten te betalen. Ook al stijgen de overgebleven aandelen daarna in waarde, de opgelopen schade wordt daarmee niet ongedaan gemaakt, ter illustratie:
De bedoeling van de polis was ongeveer als volgt:
- Een polis heeft 500 participaties in fonds X, met een koers van 10 gulden per participatie. (waarde dus 5.000 gulden)
- De koers stijgt naar 11 gulden.
- Er wordt 400 gulden aan kosten ingehouden, hiervoor zijn dan 36,36 participaties nodig.
- De koerst stijgt naar 12 gulden. (waarde dus 5.563 gulden)
Wat er echter gebeurde betekende het volgende.
- Een polis heeft 500 participaties in fonds X, met een koers van 10 gulden per participatie. (waarde dus 5.000 gulden)
- De koers daalt naar 8 gulden.
- Er wordt 400 gulden aan kosten ingehouden, hiervoor zijn dan 50 participaties nodig.
- De koerst stijgt naar 12 gulden. (waarde dus 5.400 gulden)
In beide gevallen begon de koers op 8 gulden en eindigde op 12 gulden. Toch bleek de praktijk een minder rendement op te leveren, vielen de beleggingsrendementen tegen en… gingen de koersen ook nog eens flink dalen.
Wat kunt u doen aan uw woekerpolis?
Dat hangt sterk af van het soort beleggingsverzekering dat u heeft. Een veel toegepaste methode is de verzekering omvormen naar een ander product met (veel) lagere kosten en waar dat verstandig is ontdaan van bepaalde verzekeringsdekkingen.
Het is verstandig om u hierbij de laten helpen door een deskundige op dit gebied, zodat u niet van de regen in de drup raakt.
Koop een woekerpolis in ieder geval niet zomaar af zonder te onderzoeken wat uw alternatieven zijn. Vanuit de overheid en de toezichthouder (de AFM) worden zowel de verzekeraars als de financieel adviseurs aangemoedigd om klanten met een woekerpolis te voorzien van gratis “hersteladvies”.
De spelregels van hersteladvies
- Een adviseur moet het hersteladvies gratis aanbieden als zijn kantoor het product ooit zelf voor u geregeld heeft, maar ook als hij op een later moment de rol van tussenpersoon heeft overgenomen van de adviseur die het product heeft geregeld. In de meeste gevallen kunt u dus bij een adviseur terecht voor gratis hersteladvies.
- Hersteladvies is erop gericht om de vraag te beantwoorden OF en hoe het doel dat er ooit was alsnog te behalen.
- De verzekeraar waar het product loopt moet zorgen dat er voor de klant geen belemmeringen zijn om het product te wijzigen of om over te stappen naar een nieuw product.
Dit betekent bijvoorbeeld dat in plaats van een beleggingsverzekering een beleggingsrekening kan worden aangeboden met lagere kosten. - Als het oorspronkelijke doel ondanks de verbeteringen die de adviseur en verzekeraar tot hun beschikking hebben niet behaald kan worden, dan volstaat het als alle mogelijke verbeteringen zijn toegepast en de klant goed geïnformeerd is over hoe hij er voor staat.
- De adviseur mag zich beperken tot het herstellen van het oorspronkelijke product en daaraan verbonden advies. Dat betekent bijvoorbeeld dat uw als een lijfrente-woekerpolis heeft, er alleen gekeken hoeft te worden naar een alternatief lijfrente-product. Bij een betaald financieel advies zal de adviseur mogelijk ook oplossingen in andere richtingen voor u onderzoeken en alternatieven adviseren die voor u beter uitpakken.
Kortom, hersteladvies geeft geen garantie dat er een echte oplossing komt maar in de meeste gevallen is er wél sprake van een verbetering. Ook krijgt u als klant gratis een beter inzicht in de toekomstige ontwikkeling van uw product.
De mogelijke valkuilen bij hersteladvies over uw woekerpolis
- Hersteladvies moet door de adviseur verplicht gratis worden aangeboden. De adviseur zal zich waarschijnlijk wel inspannen om die verplichting na te komen maar u moet niet verwachten dat de adviseur zich veel meer inspant dan voor zover hij verplicht is.
Hersteladvies is dus beperkter dan normaal advies, waardoor betere alternatieven mogelijk buiten beschouwing worden gelaten. - Verlies de fiscale regels nooit uit het oog. Heeft uw polis een bijzondere fiscale status, bijvoorbeeld als oud-regime lijfrente of Kapitaalverzekering Eigen Woning? Schakel dan zeker een (herstel)adviseur in en ga niet zelfstandig keuzes maken. Een belastingnadeel ligt dan echt om de hoek.
- Veelal wordt er binnen hersteladvies gekeken naar alternatieven bij dezelfde aanbieder. Had u een woekerpolis bij Nationale Nederlanden, dan krijgt u als alternatief waarschijnlijk weer Nationale Nederlanden aangeboden. Dit is namelijk eenvoudiger te regelen.
Het is echter niet altijd het meest voordelig voor u als klant. - Punt 1 en 3 samen zorgen er voor dat het hersteladvies 9 van de 10 keer hetzelfde is:
- Openen van een bankspaarproduct (bij dezelfde aanbieder als waar de woekerpolis liep) waarop de waarde van de woekerpolis gestort wordt.
- Afsluiten van een nieuwe overlijdensrisicoverzekering (ook bij dezelfde aanbieder als waar de woekerpolis loopt) met veelal dezelfde dekking als die er op de woekerpolis was.
Gelooft u dat eenheidsworst voor u het juiste advies is? Volgens de consumentenbond is hersteladvies niet onafhankelijk, lees HIER de mening van de consumentenbond.
Tips om van uw woekerpolis af te komen
Wat u zelf kunt doen om van uw woekerpolis af te komen?
- Laat u in ieder geval informeren over de mogelijkheden via een gratis herstel advies.
- Zet op een rij wat uw oorspronkelijke doel was dat u met de woekerpolis wilde bereiken en hoe u er nu voor staat.
- Bespreek met de hersteladviseur de mogelijkheden tot verbetering.
- Is het hersteladvies voor u niet voldoende, neem dan contact op met een (andere) onafhankelijke adviseur*.
* Heeft u een woekerpolis, gaat u liever niet naar de eigen adviseur voor gratis hersteladvies? Neemt u gerust contact op met Pensioenkunde. U krijgt dan het advies niet gratis, maar wel een echt onafhankelijk advies. De kosten van onafhankelijk advies? Dat verschilt per situatie. Via e-mail en telefoon bespreken we de situatie voor, u krijgt een duidelijke opgave van de mogelijkheden en hoeft pas dan uw keuze te maken.
Bij Pensioenkunde bent u op het juiste adres voor deskundig pensioenadvies in de regio Zuid-Holland. Voor bedrijven, zelfstandig ondernemers én particulieren: aan Pensioenkunde heeft u een betrouwbare en onafhankelijke pensioenadviseur.